Wielkimi krokami zbliża się Wielkanoc – czas rodzinnych spotkań, tradycyjnych potraw i… nieuniknionych rozmów przy świątecznym stole. Dla wielu z nas te świąteczne dyskusje, zamiast być źródłem radości i bliskości, stają się areną gorących sporów i niekończących się potyczek słownych. Czy można temu zaradzić? Jak sprawić, by tegoroczne święta były okazją do budowania mostów, a nie pogłębiania rowów między nami?
Kiedy pewność siebie może być przeszkodą
Podczas 5. edycji wymIaNNy, warsztatów prowadzonych przez Sylwię Chrabałowską, Prezeskę Fundacji Moc Kobiet, padło fascynujące pytanie:
„Kiedy NIE należy epatować pewnością siebie, by osiągnąć sukces”?
To pytanie dotyka sedna problemu, z którym mierzymy się nie tylko w profesjonalnych negocjacjach, ale także – a może przede wszystkim – w codziennych rozmowach z bliskimi.
Odpowiedź może być zaskakująca dla wielu osób, które wierzą, że pewność siebie jest zawsze kluczem do sukcesu. Jak podkreśla Sylwia Chrabałowska:
„Im bardziej ktoś jest pewny swego, tym bardziej druga strona nie słucha i okopuje się w swoich przekonaniach”.
Dynamika ta jest szczególnie widoczna przy świątecznym stole, gdy spotykają się członkowie rodziny o różnych poglądach, doświadczeniach i wartościach. Absolutna pewność własnych racji często prowadzi do polaryzacji stanowisk, zamiast do zbliżenia perspektyw.
Święta jako czas dialogu, nie monologu
W polskiej tradycji wielkanocne śniadanie to wyjątkowy moment – symboliczny początek nowego życia, czas przebaczenia i odnowy. Paradoksalnie, te same stoły, przy których dzielimy się święconką, stają się często miejscem dzielenia nas samych.
Jak zauważa Sylwia Chrabałowska:
„polaryzacja poglądów często uniemożliwia spokojne Święta z bliskimi. Rozmowy przy stole stają się często niemożliwe.” Problem ten nie dotyczy tylko rodzinnych spotkań – identyczny mechanizm obserwujemy w debacie publicznej, gdzie „głowy w telewizorach też wygładzają swoje zdania niczym prawdy absolutne”.
Co więc możemy zrobić, by tegoroczna Wielkanoc stała się przestrzenią autentycznego spotkania, a nie kolejnym polem bitwy?
Moc wyrażania wątpliwości
Odpowiedź może być paradoksalna – czasem to właśnie wyrażenie wątpliwości, a nie pewności, otwiera drzwi do prawdziwego dialogu. Podczas warsztatów „Mam tę moc!” Fundacja Moc Kobiet uczy praktycznego wykorzystania tej zasady.
Sylwia Chrabałowska proponuje konkretne zwroty, które mogą pomóc w komunikacji z osobami mocno przekonanymi o swojej racji:
„Zastanawiam się czasem, czy to możliwe, że…”
„Kiedy czytam/słucham/oglądam…, mam wrażenie, że…”
„Podobno są jakieś świadectwa/dowody dopuszczające myślenie, że…”
Te proste frazy mają niezwykłą moc – pokazują, że nie zamykamy się na perspektywę rozmówcy, że jesteśmy gotowi rozważyć inne punkty widzenia. Co więcej, dają drugiej osobie przestrzeń do bezpiecznego wyrażenia własnych myśli, bez konieczności natychmiastowej obrony swojego stanowiska.
Od teorii do praktyki
Wyobraźmy sobie typową sytuację przy wielkanocnym stole: różnice zdań dotyczące polityki, wychowania dzieci czy nawet przepisu na najlepszą babkę. Zamiast reagować stanowczym:
„Nie, to nieprawda!”
lub
„Kompletnie się nie zgadzam”,
możemy spróbować:
„Rozumiem twój punkt widzenia, choć zastanawiam się, czy możliwe jest też spojrzenie na to z innej perspektywy…”
Ten drobny zabieg językowy nie jest wyrazem słabości, ale świadomego wyboru stylu komunikacji, który otwiera, zamiast zamykać. Jak podkreśla Sylwia:
„Świadomie wyrażaj wątpliwość. Odważnie to rób. Druga strona odbierze to jako otwartość”.
Niuanse zamiast absolutów
Życie rzadko bywa czarno-białe. Większość naszych sporów dotyczy nie tyle fundamentalnych różnic, co niuansów interpretacji i akcentów. Sylwia Chrabałowska przypomina:
„Bądźmy świadomi istnienia nie tylko różnych poglądów, ale i niuansów, o które to najczęściej kruszymy kopie”.
Świadomość ta jest szczególnie ważna w kontekście świąt, gdy emocje bywają wzmożone, a wspomnienia dawnych konfliktów – żywe. Wyrażenie wątpliwości
„może okazać się pomocne, bo w ten sposób dajemy przestrzeń do istnienia wyjątków, które wszak podobno występują w każdej regule”.
Praktyczne zastosowanie w codziennych sytuacjach
Metoda wyrażania wątpliwości sprawdza się nie tylko przy świątecznym stole. Sylwia Chrabałowska przytacza przykład z życia sprzedawcy w sklepie. Zamiast stanowczego:
„nie ma tych butów w promocji”,
lepiej spróbować wypowiedzi wyrażającej zrozumienie dla perspektywy klienta. Warto także wyjaśnić ograniczenia narzucone na sprzedawcę:
„Bardzo możliwe, że pudełko było oznakowane z promocją, ale nie widzę tego w systemie. Muszę zweryfikować, bo nie mogę pani ze swojej dniówki dodać tej różnicy w cenie. Proszę o cierpliwość”.
Komunikat tak sformułowany znacznie częściej prowadzi do pokojowego załatwienia sprawy, odnalezienia rozwiązania akceptowanego przez obie strony, niż do eskalacji konfliktu.
Wielkanocne życzenia w duchu dialogu
Tegoroczna Wielkanoc może być wyjątkowa. Zamiast obaw przed trudnymi rozmowami, możemy przygotować się do nich, wyposażeni w narzędzia, które pomogą nam budować mosty.
Fundacja Moc Kobiet życzy wszystkim, by nadchodzące święta były czasem autentycznego spotkania, wymiany myśli i wzajemnego wzbogacania się różnorodnością perspektyw. Byśmy potrafili słuchać nie tylko po to, by odpowiedzieć, ale by zrozumieć. Byśmy mieli odwagę wyrażać wątpliwości, otwierając przestrzeń dla dialogu.
Spokojnych, pełnych autentycznych rozmów Świąt Wielkanocnych!
PS
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o warsztatach komunikacyjnych prowadzonych przez Fundację Moc Kobiet albo chcesz, by zorganizować je dla Twojego zespołu, dopasowując program szkoleń i przykłady, napisz do nas: kontakt@mockobiet.eu.
Zapisz się także na nasz newsletter, aby być na bieżąco z kolejnymi naszymi wydarzeniami otwartymi.