Myślisz sobie pewnie:
„O czym ta Chrabałowska znowu pisze? Emerytury? Przecież to nie ode mnie zależy, ja nie mam na to wpływu”.
STOP. Masz wpływ. I to dużo większy, niż ci się wydaje.
Same musimy się zabezpieczyć
Zastanów się przez moment. Czy ktokolwiek zadba o twoją przyszłość lepiej niż ty sama? Czy rząd pomyśli o tobie bardziej niż ty o sobie? Odpowiedź znasz. Nikt za ciebie nie podejmie decyzji, która zmieni wysokość twojej emerytury o połowę. To ty musisz być aktywna. To ty musisz wziąć odpowiedzialność za swoje jutro. Dzisiaj. Nie odkładaj tego na później.
Właśnie trafił do Kancelarii Premiera dokument, który powinnaś znać. To przegląd emerytalny – rządowa analiza skutków przywrócenia niższego wieku emerytalnego. Dane, które tam są, powinny skłonić każdą z nas do refleksji. I do działania. Bo liczby nie kłamią, a ty zasługujesz na godne życie po latach ciężkiej pracy.
Przepaść, która się powiększa
Zacznijmy od konkretów. W grudniu 2024 roku przeciętna emerytura kobiety w Polsce wyniosła 3 321 złotych. Mężczyzny? 4 818 złotych. Różnica to prawie półtora tysiąca złotych miesięcznie. Rocznie mówimy o osiemnastu tysiącach złotych! To nie są pieniądze z powietrza – to twoje życie, twoje możliwości, twoja niezależność.
Co gorsza – ta przepaść z roku na rok się pogłębia. W 2022 różnica wynosiła 1 160 złotych, w 2023 już 1 330 złotych, a rok później skoczyła do prawie 1 500 złotych. Widzisz, w którą stronę to idzie? Jeśli nic nie zmienisz w swoim podejściu, ta różnica będzie cię dotyczyć. I nie mów, że nikt cię nie ostrzegał.
Matematyka jest bezlitosna. Kobiety przechodząc na emeryturę w wieku 60 lat – o pięć lat wcześniej niż mężczyźni – mają po prostu mniej czasu na zgromadzenie kapitału emerytalnego. Krócej pracują, mniej wpłacają składek, więc i świadczenie jest niższe. To prosty rachunek, który jednak przekłada się na twoje codzienne życie przez kolejne dwadzieścia, trzydzieści lat.
Dwanaście lat na głodowej emeryturze
A teraz najbardziej bolesna prawda, o której rzadko się mówi. Według najnowszych danych GUS kobiety w Polsce żyją średnio 82 lata, mężczyźni – 75 lat. To różnica siedmiu lat. Połącz to z tym, że przechodzimy na emeryturę pięć lat wcześniej. Co to oznacza w praktyce?
Kobieta pracująca krócej, z niższą emeryturą, żyje średnio około dwunastu lat dłużej niż mężczyzna na swojej wyższej emeryturze. Dwanaście lat! To cała dekada życia, w której musisz wiązać koniec z końcem na świadczeniu niższym o półtora tysiąca złotych miesięcznie. To nie jest tylko statystyka – to twoja przyszłość, jeśli nie zaczniesz planować już teraz.
Wyobraź sobie: przechodzisz na emeryturę w wieku 60 lat z niewielkim kapitałem. Dostajesz około 3 300 złotych miesięcznie. I tak przez dwadzieścia dwa lata – bo tyle średnio żyją kobiety po przejściu na emeryturę. Przez dwadzieścia dwa lata każda niższa faktura, każde droższe leki, każda potrzeba pomocy dentystycznej czy rehabilitacji stają się problemem. To nie jest godna starość. To przetrwanie.
Lawina groszowych emerytur
Rządowy dokument ujawnia też inny niepokojący trend – rośnie liczba osób otrzymujących emerytury niższe od minimalnej. W nowym systemie emerytalnym nie ma wymaganego minimalnego stażu pracy. To oznacza, że za każdy okres ubezpieczenia – nawet tydzień, nawet jeden dzień – przysługuje emerytura. W efekcie ZUS wypłaca świadczenia sięgające zaledwie kilku groszy miesięcznie.
Minimalna emerytura to dziś prawie 1 879 złotych brutto. Tymczasem najniższe wypłacane świadczenie? Dwa grosze. Tak, dobrze przeczytałaś – 0,02 zł. Dwie osoby w Polsce otrzymują tyle – kobieta, która odprowadziła składki za jeden dzień pracy i mężczyzna pracujący jeden miesiąc. To nie statystyka – to ostrzeżenie dla nas wszystkich. To pokazuje, że system nie zaopiekuje się tobą, jeśli sama tego nie zrobisz.
Ty możesz zmienić te liczby
A teraz dobra wiadomość. Masz narzędzie w swoich rękach. ZUS przeprowadził szczegółowe obliczenia i pokazał, jak wiele możesz zyskać, jeśli sama zdecydujesz się pracować dłużej. Nie czekaj, aż ktoś ci każe. Weź sprawy w swoje ręce i podejmij świadomą decyzję.
Pracując rok dłużej niż wynosi ustawowy wiek emerytalny, możesz liczyć na świadczenie wyższe o prawie 9 procent. Dwa lata? To już wzrost o około 19 procent. Trzy lata dodatkowej pracy dają ci emeryturę wyższą o blisko 30 procent. Wyobrażasz sobie, co to oznacza w praktyce? Zamiast 3 300 złotych możesz mieć ponad 4 000 złotych!
A jeśli zdecydujesz się pracować pięć lat dłużej niż wynosi ustawowy wiek emerytalny, twoja emerytura może być wyższa o ponad 50 procent. Dla kobiet to wzrost o 52,8 procent, dla mężczyzn – 54,3 procent. Zamiast 3 300 złotych możesz otrzymywać ponad 5 000 złotych miesięcznie. To różnica, która realnie zmienia jakość życia na emeryturze. To różnica między ledwo wiązaniem końca z końcem a godnością i niezależnością przez te dwadzieścia lat życia po emeryturze.
Buduj swoją przyszłość systemowo
Czy powinnaś czekać, aż rząd podejmie za ciebie decyzję? Nie. Czy powinnaś narzekać, że system jest niesprawiedliwy? Możesz, ale to nic nie zmieni. Czy powinnaś wziąć odpowiedzialność za swoją przyszłość? TAK. I to już teraz.
To nie jest kwestia ideologii czy polityki. To twoja sprawczość. To twoja moc. To twoja decyzja, czy chcesz żyć godnie na emeryturze przez te dwadzieścia dwa lata, czy ledwo przetrwać. Powinnaś być aktywna nawet jeśli masz stabilną pracę. Zabezpiecz się na przyszłość. Dywersyfikuj swoje źródła dochodu. Rozwijaj kompetencje, które pozwolą ci dłużej pozostać na rynku pracy – nie dlatego, że musisz, ale dlatego, że chcesz. Bo to jest twój wybór, twoja droga.
W obecnym systemie po osiągnięciu wieku emerytalnego możesz jednocześnie pobierać emeryturę i kontynuować pracę bez ograniczeń. Wysokość twojego świadczenia będzie podlegała podwyższeniu dzięki dalszym wpłatom składek. Ponowne przeliczenie emerytury następuje na twój wniosek – najwcześniej po roku lub po zakończeniu ubezpieczenia. System daje ci możliwość. Pytanie brzmi: czy ją wykorzystasz?
Nie czekaj na cudze decyzje
Rząd nie zamierza ustawowo podnosić wieku emerytalnego. Zamiast tego stawia na zachęty. Ale szczerze? To nie rząd powinien cię zachęcać. To ty powinnaś sama znaleźć w sobie motywację do zadbania o siebie. Bo nikt nie zrobi tego lepiej niż ty.
Przeczytałaś te liczby. Poznałaś możliwości. Teraz masz wybór. Możesz przejść obok tych informacji i za dziesięć lat żałować. Albo możesz dziś – tak, właśnie teraz – zacząć planować swoją przyszłość świadomie. Zastanów się, jakie masz opcje. Porozmawiaj z doradcą emerytalnym. Sprawdź, ile dokładnie możesz zyskać w twojej konkretnej sytuacji.
Bo prawda jest taka: świadome planowanie przyszłości emerytalnej to dziś nie wybór, to konieczność. Różnica między emeryturą „wcześniejszą” a tą po kilku dodatkowych latach pracy może wynieść tysiące złotych miesięcznie przez dwadzieścia lat życia na emeryturze. To twoje wakacje, twoje hobby, twoja niezależność finansowa. To twoje życie na własnych zasadach. To różnica między życiem a przeżywaniem.
Weź odpowiedzialność za swoje jutro
Fundacja Moc Kobiet powstała po to, by kobiety w Polsce były mądre, spokojne i sprawcze. By brały sprawy w swoje ręce, zamiast czekać, aż ktoś podejmie za nie decyzje. To dotyczy także twojej emerytury. Nikt nie zaopiekuje się tobą lepiej niż ty sama.
Pytanie na dziś: co zrobisz z tą wiedzą? Czy odłożysz ją na później, czy weźmiesz ją na warsztat i zaczniesz działać? Pamiętaj – za dziesięć, piętnaście, dwadzieścia lat będziesz wdzięczna sobie dzisiejszej za każdą świadomą decyzję, którą podejmiesz teraz. Za każdy rok dłuższej pracy, który przełoży się na tysiące złotych więcej przez dwadzieścia lat życia na emeryturze.
Jeśli potrzebujesz wsparcia w planowaniu swojej przyszłości, jeśli chcesz rozmawiać z innymi kobietami, które też biorą sprawy w swoje ręce – zapraszam na nasze comiesięczne spotkania rozwojowe dla wirtualnych wolontariuszek i wolontariuszy z Patronite. W każdy pierwszy poniedziałek miesiąca możemy się spotkać online na żywo! Razem możemy więcej.
Zaufaj sobie. Bo jeśli nie ty, to kto?
Ślę serdeczności,
Sylwia
